woensdag 16 september 2015

Help! het water staat ons aan de lippen en niemand die het durft te zeggen

Er zit een tijdbom onder onze maatschappij (vergeef me mijn pessimisme) en niemand die er wat aan doet. De combinatie van een uitputtende cost of living en een extreem conservatief werknemersbeleid dreigt ons allen meer te raken dan we allemaal willen beseffen.

Neem nu een gemiddeld jong gezin anno 2015. Het gemiddelde inkomen van dit gezin zal ergens rond de 4000 a 4500 euro per maand zitten (zelfs ruim geschat). Dit gezin zal, als ze alles zelf moeten bekostigen (en dat is niet altijd het geval),voor een rijwoning in een grote stad, die tamelijk energiezuinig en in relatief nieuwe staat is, zo’n 220k euro betalen (in Gent of Leuven zal dat nog een pak meer zijn). Algauw zit je dan met een maandelijkse aflossing van om en bij de 1000 euro. In het geval dat dit gezin jonge kinderen heeft die naar de kinderopvang moeten kan je hier nog een maandelijkse kost van 500 euro bijtellen. Deze laatste kosten zijn de afgelopen jaren enorm toegenomen door de regulitis van de overheid die crecheuitbaters dwingt om meer kosten te maken, die dan uiteindelijk aan de klant worden doorgerekend.  De energiefactuur is indien je in een energiezuinige woning woont de afgelopen jaren niet toegenomen. Helaas komt daar verandering in doordat de regering heeft beslist om de btw op elektriciteit van 6 naar 21 procent te brengen. Reken bij dat hele zootje de exploderende bedragen die je moet betalen voor verzekeringen en andere aandoeningen (laat staan dat een van je kinderen serieuze zorg nodig heeft) en je zal gauw merken dat je van je maandelijkse inkomen nauwelijks iets opzij kan zetten, integendeel.

Als je dit verhaal aan de oudere generaties vertelt klinkt het steeds in koor: dit was vroeger ook zo. Dat klopt, maar die generatie heeft kunnen profiteren van de enorme accumulatie van financiële middelen in de periode 1990-2008. Een periode waar het epicentrum van de wereldeconomie in de VS en Europa lag. Waardoor je bijvoorbeeld met een gemiddeld diploma (genre industrieel ingenieur) in een multinationale organisatie vrij makkelijk kon doorgroeien tot een topmanagement functie. Helaas leven we nu in een andere tijd en zal onze generatie hiervan niet kunnen profiteren (de meeste topmanagers zijn nu al Chinees). In combinatie met de enorme kost die de vergrijzing met zich meebrengt en die ook op onze generatie afkomt hou ik enkel nog rekening met een verder afkalven van onze welvaart (al is dat een relatief begrip natuurlijk en kunnen we ook best wel met wat minder).

Kunnen we het tij nog keren?

Aan sommige macro-economische fenomenen kunnen we natuurlijk weinig veranderen, maar we moeten ons met z’n allen heel goed bewust zijn van de huidige situatie. Veel gezinnen worden op dit moment kunstmatig in leven gehouden door de steun van hun ouders. Meer nog! in tijden van nood worden zelfs hele beroepsklassen op die manier in leven gehouden (academici, politici, notarissen, ondernemers,....). Dit is natuurlijk des mensen, maar het trekt de boel wel nog schever en het zorgt voor een toegenomen onderhuidse polarisatie binnen onze samenleving. Het succes van BDW komt niet uit de lucht vallen dus.

Het is dus tijd dat we wat meer zuurstof geven aan onze jongeren en jonge gezinnen want zij dragen op dit moment enorme lasten. Daarvoor zijn er op zich wel oplossingen al vereisen die dat we sommige sociaal economische dogma’s van ons afgooien.

Voorstellen?
a)      Wtf ancieniteit? Waarom zou een werknemer van 50 meer moeten verdienen dan een werknemer van 28 in dezelfde functie. Zeker in ons huidige digitale tijdperk durf ik te betwijfelen dat een oudere werknemer veel efficiënter werkt. Een betere spreiding van loon zou jonge gezinnen ook wat meer ademruimte geven.
b)      Kinderbijslag. Net zoals hierboven zou een meer evenredige spreiding van de kinderbijslag per kind (anders dan de huidige exponentiële toename ervan bij elk geboren kind), een enorme meerwaarde kunnen betekenen en tegelijk waarschijnlijk weinig impact hebben op het totale budget. Zeker als je kinderbijslag beperkt tot de periode waarin mensen de extra echt nodig hebben, zijnde de eerste levensjaren en de studieperiode. 
c)       Het kan niet zijn dat sommige door de overheid gefinancierde beroepen door een te sterke vakbondspositie (onderwijs, spoorwegen) permanent een niet marktconform loon toegekend krijgen. Het is gewoon fout dat een leraar die 20 uur per week dient te werken (en daarbij zelfs tijd heeft voor een 2de  voltijdse job) meer verdient dan een verpleegster met zware uren en een fysiek en ook intellectueel zware job. Men moet dringend in kaart brengen wat men als overheid terugkrijgt voor de geïnvesteerde centen (een soort QALY voor beroepen).
d)      Het overdreven nepotisme in de politiek moet eindelijk aan de kaak worden gesteld en aangepakt worden. Het zorgt voor een dieptepunt in het vertrouwen ten aanzien van deze belangrijke regulerende klasse in ons sociaal-economisch bestel. Op die manier geef je de politiek terug aan de mensen en krijgen politieke beslissingen een veel breder draagvlak. Of meer nog, kunnen we evolueren naar echte burgerdemocratie zoals bijvoorbeeld de G1000 van David Van Reybroeck?
e)      Ondernemerschap moet worden gestimuleerd in strategisch gekozen sectoren zodat onze regio terug tot de top van de wereld gaat horen. De afgelopen jaren heeft dit model vrij goed gewerkt in de digitale sector, maar het kan veel beter. Zeker in sectoren waar veel kapitaal nodig is hinken we met onze conservatieve investeringscultuur ver achter. Het zijn net die sectoren die jobs en dus zuurstof voor de economie opleveren (een bureautje met 3 app-ontwikkelaars en een computer is dat niet). Hierdoor kunnen veel jonge mensen ook wat waarde creëren voor zichzelf en de maatschappij.
f)       We moeten slim investeren in groene energie. Het klimaatprobleem zal nog meer dan we durven te denken de leefwereld van onze kinderen bepalen. We zijn al veel te laat, maar als we onze beste wetenschappers inschakelen om bijvoorbeeld een heel efficiënte batterij te maken, of  aan een manier om efficiënt energie uit onze zon te halen te laten werken.  kunnen we misschien het tij nog een klein beetje keren en bovendien heel wat uitgaven in energie besparen (denk maar aan de miljarden die we moeten doorsluizen naar Russische oligarchen, omdat we meer dan we beseffen van dergelijke maffiosi afhankelijk zijn).
g) Piketty heeft er een carrière op gebouwd en ook Paul De Grauwe (knack 20-8-2014) is het erover eens. De ongelijkheid door geaccumuleerde rijkdom bij een klein deel van de wereldbevolking wordt hallucinant groot. Er zou een mechanisme moeten komen om dit bij te sturen. Dit kan door erfenisrechten omhoog te duwen (sommigen durven zelfs heel ver gaan - tot 100%); schenkingen aan nakomelingen te beperken tot enkele 100k euro of investeringen in vastgoed te beperken. Dit zou een positief effect kunnen hebben op puntje e), gezien men zal gedwongen worden te investeren in de economie en niet in luxe voor je kinderen.


Aan de slag ermee!

2 opmerkingen:

  1. Hey Barry, goede vriend,

    Wat bedoel je met "een gemiddeld diploma, genre industrieel ingenieur"? Is een bachelor dan "ondergemiddeld"? Wat dan te denken van mensen die met passie en kunde de "vakschool" hebben afgewerkt en dagelijks de hort op gaan om daken te roofen en boilers te installeren? Zijn die ondergemiddelde (hopelijk niet onderontwikkelde) mensen economisch minder relevant? Maken die geen verschil uit? Dragen die niet bij aan het BBP? Of gaat het enkel om "uitstraling, imago en présence" in een mondiale economie? Gaan we daar iemand op taxeren? Dan doe ik daar jammer genoeg niet aan mee.
    Je ziet, ik ga niet voorbij aan de inhoud (ik heb alles gelezen, maar dat ene zindeeltje bleef me toch constant achtervolgen), maar ik maak toch even van de kans gebruik om je mee te delen dat je "anciënniteit" verkeerd hebt geschreven. :-P

    Ik kijk alvast uit naar de eerstvolgende trappist die we gaan drinken om verder de inhoud van je neergepende hersenspinsels te bespreken, als -uiteraard- gelijkwaardige sparringpartners.

    Kerstekindtvriendelijke groeten,
    Ne grote mens, met een klein diploma :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik had het in die zin over het specifieke geval doorgroeien in een organisatie en hoeft dus niet gezien te worden als onderwaardering van bachelordiploma's of eender welke diploma's. Eerder het omgekeerde. Als ik kijk naar aan welke eisen je tegenwoordig moet voldoen om tot VP niveau door te groeien in een organisatie tov vroeger is dit gewoon fenomenaal. Vroeger kon bij wijze van spreken iedereen doorgroeien en dus een stevige stuiver verdienen in de context van een organisatie, dit is nu absoluut niet het geval (althans in mijn ervaring in de pharma industrie). Netwerk speelt hierin ook een niet onbelangrijke rol

    Ik taxeer absoluut niemand obv diploma's ik wilde gewoon een voorbeeld aanhalen om de impact globalisering op de organisatie economie aantonen. Vergeef me dus de arrogantie.

    Vind het wel een beetje zuur dat het woordje gemiddeld een heel discours onderuit haalt, maar zal er in het vervolg op letten wat minder geladen bijwoorden te gebruiken.

    BeantwoordenVerwijderen